(Değerli okuculardan gelen talep üzerine Kekiklerinin ana bileşenlerinden Karvakrol'ün anti Covid-9 etkisinin bulunup bulunmayacağına dair kısa bir değerlendirme yazısıdır)
Kekikte bulunan aktif bir fitobileşen, Karvakrol, acaba diğer virüslerde etkili olduğu gibi Covid-19’da da etkili olabilir mi?
Ülkemizde kekik grubuna giren çok sayıda bitki bulunmaktadır. Buna göre kekik grubunda ülkemizde 23 Oreganum, 38 Thymus, 4 Thymbra ve 14 Satureja türü bilinmektedir. Oregonum ve Thymbra cinsine ait bazı türler ticari olarak yetiştirilmektedir. Bunlardan Thymbra spitica ticari öneme sahip olup, yüksek oranda karvakrol uçucu yağı içermektedir.
Karvakrol, katran kokulu bir fenol olup, antiviral, antibakteriyel ve antifungal etkiye sahiptir. Bitkide bulunan diğer kimyasallar gibi karvakrolün oranı kekiğin türüne, yetiştirildiği ortama ve iklim koşullarına bağlı olarak değişim gösterir.
Karvakrol, borneol, geranial kekikte bulunan önemli uçucu yağlar olup, kuvvetli antiseptik, antiviral, antifungal ve antibakteriyel özelliğe sahiptirler. Özellikle Staphylococcus aureus, Bacillus subtilis, Echerichia coli ve ölümcül bir bakteri olan Shigella sonnei’ye karşı oldukça etkili oldukları saptanmıştır.
Genel anlamda kekikte bulunan yağlar, vitaminler, mineraller, rozmarinik asit ve kuvvetli terpen özelliğine sahip ursolik asitin in vitro ortamlarda kanser hücrelerinin gelişimini önleyici etkiye sahip olduğu deneysel çalışmalarla gösterilmiştir.
Kekikler özellikle pentasiklik triterpenoidlerin bol olduğu bitkilerdir. Triterpenoidler ateş düşürücü, karaciğer için koruyucu, antiviral, antimikrobiyal, antiviral aktiviteye sahip olduğu bilinmektedir. HIV virüsüne karşı karvakrolün koruyucu etkisinden bilimsel çalışmalarda bahsedilmektedir. Ancak Covid-19’ için benzeri bir etkiye sahip olmadığını söylemek için çok erken olduğu kanaatindeyim.
Origanum gibi bazı kekik türlerinin lezzetinin, içerdiği yüksek orandaki karvakrol miktarına bağlı olduğu bilinmektedir. Bu bitkide bulunan karvakrol ve tiymol ortamda virüs ve bakteri gelişimini engellediği için gıda endüstrisinde gıda koruyucusu olarak da kullanılmaktadır.
Diğer taraftan karvakrol ve tiymolün in vitro aktioksidan aktivitelerinin tokoferole benzediğini, bu nedenle sıcaklık gibi bazı durumlarda daha etkili olduğu gösterilmiştir.
Prof. Dr. Haydar ÖZTAŞ
Hiç yorum yok:
Yorum Kuralları
Yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret, küfür, aşağılayıcı, küçük düşürücü, pornografik,
ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici,
yorumların her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluğu yorumcuya aittir.
İsimsiz yazılan yorumlar bir saat içinde sistem tarafından otomatik olarak silinir.