BÜYÜK FELAKET ÜZERİNE BİR KAÇ SÖZ

İyi bir tarih okuyucusuyumdur, tarih okumayı hep sevdim. Bunu niçin yazıyorum, geçmişi bilmeden geleceği yapılandırma olanağı yok. Bir dönem Antakya’da çalıştım. Şehre gitmeden kentin tarihini yerli ve yabancı kaynaklardan okuduğumda dehşete kapıldım. Büyük depremler bazı dinler için geçmişte oldukça kutsal olan bu şehri yerle bir etmişti. O dönemlerde Dünyanın en büyük şehirlerinden ve dini merkezlerinden olduğu biliniyordu. Şehri gezerken yapıların zayıflığını gördükçe hep üzülürdüm. Biliyordum ki Antakya bir zamanlar Dünyanın en büyük şehirlerinden biri, Hristiyanların Roma’sı konumunda iken birkaç defa yerle bir olmuştu. Tarih burada bir şekilde tekerrür edecekti. Ancak ne zaman, bilinmeyen buydu. Şehrin geçmişteki ihtişamını Hatay müzesini gezdiğimde daha iyi realize etmiştim. İngiltere’de doktora günlerimde tanıdığım bir jeolog arkadaş birkaç defa Hatay’ a fayları incelemeye geldiğinde “büyük bir depremin yakın gelecekte kaçınılmaz olduğunu” ifade ediyordu.

Halkın geçmişte evleri Hatay’a tepeden bakan dağın yamaçlarında kurmasında, şehri tarihi köprünün diğer tarafında, ova olmayan bölgede yapılandırmasında elbette kazanılmış, öğrenilmiş çaresizlikler vardı. Bugün Antakya’da yerle bir olan tüm yapılar sonradan yapılan köprünün diğer tarafındaki ova, alüvyonlu toprakları üzerine inşa edilen yapılar olduğunu görüyoruz. Diğer bölgelerde yıkım yok mu, elbette var, ancak asıl yıkım sonradan mesken ve endüstriyel yapıların inşa edildiği İskenderun’a doğru giden ana yol çevresinde. Alüvyonlu topraklarda…

Kısaca geleceğin inşası geçmişten ders almak ve ona göre durum değerlendirmesi ile yakından ilgilidir. Hatay’da çalıştığım yıllarda sabah ve akşam Kampüse gitmek için dolmuşa kadar yürüdüğüm ve “bir gün bu zayıf yapılar yerle bir olacak dediğim yolun etrafındaki tüm binalar yıkılmış, O dönemde ailecek oturduğumuz ve Antakya’nın en sağlam binaları olarak kabul edilen EMLAK BANK EVLERİ’ nin de alt ve üst komşularımızla birlikte enkaza dönüştüğünü öğrendim.” Hatay’dan yıllar önce ayrılarak Konya’ya taşınmıştım. Eşim bugünlerde Hatay’da yaşarken hep söylediğim “bir gün bu şehir yerle bir olacak, umarım zayiat fazla olmaz” sözlerimi tekrarlayıp duruyor. Nasıl bildiğimi soruyor. Sanırım geçmişi bilmek, mevcut durumu değerlendirmek ve olmasını hiç istemediğim böyle bir sonuca ulaşmak için büyük bir deprem bilimci olmak gerekmiyordu. Durum açık ve netti…

BÜYÜK GEÇMİŞ OLSUN TÜM DEPREM GÖREN VATAN TOPRAKLARI VE SEVGİLİ ANTAKYA… ŞİMDİLERDE ÇOK AMA ÇOK ÜZGÜNÜM… FOTOĞRAFLAR-ÖZEL ARŞİVİMDEN 2017

Prof. Dr. Haydar ÖZTAŞ