1101 YILI HAÇLI SEFERLERİ VE ERMENEK –(5)

 

1101 Yılı Üç Ayrı Haçlı Ordusunun Yürüyüş Yolları /Haritayı tıklayarak büyük izleyebilirsiniz.

İzvit yaylasında yapılan savaş 1101 yılının Ağustos ayının son on günleri içinde Haçlıların ikinci ordusunun bitişi demek oluyordu.

Diğer yandan “Mağlup Nevers kontu, kardeşi Robert, bayraktar Guillaume ve bütün maiyetiyle birlikte savaş alanından kaçmış, fakat Türkler bunları Ermenek (Germanikopolis) şehrine kadar arkalarından kovalamışlardı. Ermenek'e kaçan kont ve şövalyeler, böylece bütün yayaları Türklerin kılıçları altında ölüme terk etmiş oldular.”[1]

“Yapılan savaşta Haçlılar tam bir yenilgiye uğratıldı ve hepsi kılıçtan geçirildi. Sadece Kont Guillaume ve bazı şövalyeler Bizans’ın elinde bulunan Germanikopolis (Ermenek) Kalesi’ne sığınarak canlarını kurtarabildiler.”[2]

Konya’dan uzaklaşan neresi olduğu henüz bilinmeyen “Savaştan ilk kaçan kontun bayraktarı "Nonante şehrinden" Guillaume olmuştu. Bu savaşta atılan oklarla, kılıç ve mızrak darbeleriyle iki taraftan da pek çok kişi ölmüştü. Sadece dağlara, sık ormanlara kaçabilen 700 kişi canını kurtarabilmişti.”[3] derken henüz savaşın yapıldığı yer bilinmiyor ama Altıntaş, İzvit Yaylasındaki Sorkun ve Aney düzlüğünde yapılan savaşlar kastedilmiş olamaz mı? Altıntaş ile Sorkun arasında yerleşim yeri kalıntısı olarak Aşağı Çağlar yaylasında Dedeli mevkiinde bulunmaktadır. Henüz adı da bilinmeyen antik kent kalıntılardır.

“Haçlıların bu savaştaki yenilgisini, Türk ordusunun sayıca çok üstün olduğuna bağlamaktadır. Biz bu görüşe katılmıyoruz. Çünkü aynı Türk ordusu, Konya'ya varmadan önce yolda yakaladığı ve üç gün savaştığı bu orduyu yenememişti. Kazanılan bu zafer, Türk ordusunun sayıca üstünlüğünden ziyade, Sultan Kılıç Arslan'ın uyguladığı - haçlıları yürüyüşleri sırasında aç ve susuz bırakıp mümkün olduğunca güçten düşürmek - stratejisi sayesinde elde edilmişti.”[4]

“Kılıç Arslan aynı taktiği Lombard ordusuna karşı da tatbik etmişti ve görüleceği gibi üçüncü haçlı ordusunu da, aynı stratejiyi uygulayarak hezimete uğratacaktır.

Ayrıca, Nevers kontunun yenilgiye uğradıktan sonra Toros dağları üzerinden Ermenek (Germanikopolis) 'e kaçmış olması da, onun Ereğli'ye doğru gitmediği konusundaki görüşümüzü doğrular.”[5]

“Albertus bir sonraki babında ise son derecede yorgun, hazinesinden ve parasından hiç bir şey kurtaramadan bunları Türklerin eline bırakıp kaçmış olan Nevers kontunun Germanikopolis şehrine geldiğinde, orada surları korumak üzere yerleştirilmiş imparatorun askerleri olan Turkopol'leri bulduğunu, kendisini Aziz Andreas Kalesine ve oradan da Antakya'ya götürmek üzere binbir rica ve yüksek ücret teklif ederek bunlardan onikisi (12) ile anlaştığını, fakat Turkopollerin konta verdikleri sözü tutmayıp, aksine yolda kontu ve arkadaşlarını soyup onları çıplak ve yaya bir halde çorak ve yolsuz arazide bıraktıktan sonra geri döndüklerini, ancak her şeyden çok Hristiyan ordusunun imha edilmiş olmasından dolayı son derecede üzgün ve yıkılmış olan kontun, başına gelen her türlü felakette sabır gösterdiğini, bundan sonra sefalet içinde ve zorlukla yoluna devam edip, nihayet Antakya'ya ulaştığını söyler.”[6]

Kaynak taramalarında 1101 yılı Haçlı Seferleri ya iki ordu ya da İkinci Haçlı Seferi içinde değerlendirildiği görülmüştür. Onun için 1101 yılı 2.ordusunun Ereğli’ye yöneldiğini verirler. Oysa ikinci ordu ağustos ayı içinde savaşlara giriştiği görülürken, aşağıda ayrı bir bölümde Akşehir, İsmil, Karapınar üzerinden geçip Ereğli’ye ulaşan 1101 yılı 3.Haçlı ordusunun Eylül ayı içinde Ereğli’de savaşa girmiş ve hazin sonu yaşamışlardır. Konu ayrı bir başlıkla bu bölümden sonra aktarılacaktır.

Yukarıda vermiş olduğum alıntılar sonrasında İzvit Yaylasında yapılan savaştan sonra savaşı yöneten Nevers kontunun çok az mahiyetiyle savaş meydanından kaçmasıyla geride kalanların cesetleri savaş meydanına serilmişlerdir. Bu savaştan sonra bazı kaynaklar Konya’dan hareket ettikten sonra yapılan savaşta 700 kişinin, kimi kaynaklarda da 12 kişinin kaçarak Ermenek Kalesine ulaşabildikleri aktarılmıştır.

Yaptığım bu araştırmada 12 kişinin ulaştığının doğru olması muhtemeldir. Nedeni ise; Nevers kontunun Ermenek Kalesinde Kralla maddi karşılık verilerek yapılan anlaşmada kalede paralı askerlik yapan Hristiyan Peçenek ve Varsak Türklerinden oluşan manganın Nevers kontunu ve mahiyetindekileri Hatay’a götürmek üzere yola çıktıkları belirtilir. Lakin bu 12 Türkopol olarak adlandırılan manga çorak ve düzlük bir arazide Nevers kontu ve mahiyetini çırılçıplak soyarak salıverdikleri tekrar geri döndükleri nakledilir. O halde 700 kişi olduğu aktarımı akla ve mantığa ters düşer. Lakin 12 kişi olduğu ise akıl ve mantık sınırları içindedir. 12 kişi diğer 12 kişiyi rahatlıkla çırılçıplak soyup salıverebilir.

İzvit Yaylasındaki savaşta Ön Türklerden de çok sayıda şehit verilmiştir. Bu şehitler Çığralı Pınarına 100 m. kadar mesafede, doğu kesimine defnedilmişlerdir.

ÇIĞRALI EFSANESİ

Sorkunbaşı ve Bozarmut mevkii ve Aney düzünde vuruşan Oğuz Oymaklarından oluşan Ön Türkler Haçlılara kan kusturmuşlar ama kendilerinden de şehitler vermişlerdi. Göçebe olan Oğuz Oymakları şehitlere bir mezarlık yeri ararlar en uygun Çığralı Pınarının doğusuna düşen ve pınara yakın bir yer belirlerler. Ancak şehitleri defnetmek için gün yetmemiş, çoğunun akşam karanlığında defni sırasında çam ağacının yağlı, reçinesi bol olan çıralar yakılmış ve definler gerçekleştirilmiş.

İşte o günden sonra şehitlerin mezarlığının bulunduğu bu yere “Çıralı Mezarlık” suyun aktığı pınara ise “Çıralı Pınar” denmiş. Zamanla söylene söylene Çıralı Mezarlık, Çığralı Mezarlığına, Çıralı Pınar ise Çığralı Pınar’a dönüşmüştür.

Araştırma

Durmuş Ali ÖZBEK

---

[1] Prof. Dr. Işın Demirkent, 1101 Yılı Haçlı Seferleri, s.46

[2] https://acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php?id=71541 dosyasının HTML sürümüdür

[3] Prof. Dr. Işın Demirkent, 1101 Yılı Haçlı Seferleri, (Runciman (II, s. 22) [4] s.46, [5] s.47, [6] s.47-48

Sosyal Medyadan Yorum

Mustafa Pak

Sağlam kaynaklar ışığında hazırlanmış güzel bir yazı dizisine imza atmışsınız hocam, tebrik ederim

<<<ÖNCEKİ BÖLÜM                                                      SONRAKİ BÖLÜM>>>