TEKAÜT GOCA, AYI İLE TİLKİ MASALI

 

1940’lı yıllarda Pınargözü mahallesinin (Güneyyurt - Ermenek) üstünü kuşatan Yukarı Salıda bulunan Gölcük adlı büyük düzlüğü mahallemiz çiftçileri ekerdi.

Gölcük, Burçak alanı, Şabbıların düz, Tuzla ve Kızıl Çukur adlı düz alanlar 1980 yılına kadar ekim - dikime devam etmiş, daha sonra orman el koymuştur.

Gölcükte mahallemizden Dekeler, Tekavitler sülaleleriyle Kösamedi merhumun tarlaları vardı.

Efsane Tekaüt Goca, Ayı ve Tilki arasında geçiyor.

Tekaüt Goca bir güz günü gölcükteki tarlalarını öküzleriyle ekmeğe gider.

Tam ekmeyi bitirip öküzlerin zevlelerini saldığında yanına kocaman bir ayı gelir ve seni yiyeceğim, der.

Tekaüt Goca da: ayı kardeş, beni yemezsen sana yarın iyi bir ziyafet getiririm, deyince ayı tamam der ve Sırtlan ininin altına doğru iner gider.

Bu arada tilki tekaüt Gocanın yanına gelir. Tekaüt Goca durumu ona anlatınca tilki: ben seni ayıdan korurum, bunun karşılığında da senden sekiz tavuk isterim der.

Tilki Gocaya: sen yarın buraya gelince ayı seni görüp yanına sokulacaktır, işte ben o sırada Çarşak’ın başında olacağım, sizi beraber gördüğümde kuyruğuma bir pelit dalı bağlayarak Gabardıca doğru koşacağım, gürültüyü ve tozu duman içindeki ortamı görünce ayı, bunun ne olduğunu soracaktır. Sen de o zaman: bizim muhtar bir hastalığa yakalanmış ayı kanından başka şifası yokmuş, dersin diye tembihlemiş.

Akşam tekaüt Goca eve gelmiş, kulakları az duyan Havva garıya durumu anlatmış ve sabah heybenin gözlerine sekiz tane tavuk koymasını tembih etmiş.

Sabahleyin erkenden garı tavuğu tazı anlayıp heybelerin iki gözüne dördercik tazı koymuş, o sırada av için tazı tutmak meşhurmuş.

Tekaüt Goca gölcüğe varında daha eşeğin denklerini indirmeden ayı peyda olmuş. Bunları da tilki Çarşağın başından görünce kuyruğuna bir pelit dalı bağlayıp aşağıya doğru koşmaya başlamış.

Tozu dumana katan havayı gören ayı, “Tekaüt Gocaya bu nedir?” diye sormuş. O da; “Bizim muhtar bir hastalığa yakalanmış, ayı kanından başka şifası yokmuş, ayı avcıları olmalı.” demiş.

Bunu duyan ayı kuyruğunu kıstırıp çalıların arasında kaybolmuş.

Tilki hemen gelmiş ve heybeyi yoklamaya başlamış, Goca, “Dur ben indireyim.” demeye kalmadan heybelerden fırlayan tazılar tilkiyi önlerine katmışlar ve Çarşağa doğru ağmışlar. Tilkiyi Kavaklı’ya kadar kovmuşlar. Orada bir kovuğa gizlenerek kendisini kurtarabilmiş.

Akşam ortalık sakinleşince Gölcüğe inen tilki, Tekaüt Gocanın nesi varsa dağıtmış. Öfkesini sabandan, boyunduruktan çıkarmış.  En sonunda çalının dibinde bastırılmış duran içi su dolu testiyi görmüş. Tilki testiyi aldığı gibi deredeki Kepirli göbede gelmiş. Söve söve testiyi boğmaya karar vermiş. Su testiye girdikçe lıkır lıkır edermiş, tilki de “Boğul nesini ne yaptığımın malı.” der söylenirmiş. Testi tam dolunca denge bozulmuş ve ağırlığa dayanamayan tilki göbede düşmüş ve oracıkta boğulmuş.

Tekaüt Goca sabah Gölcüğe varınca testiyi yerinde bulmamış. Aç susuz çiftini sürüp eve dönmüş. Garı ilk önce testi nerede diye sormuş. O vakitler testi çok değerliymiş. Bir testiyi Kışlacık’tan buçuk kile buğday vererek alırlarmış.

Garı; “Ya testiyi bulursun ya da şu bir kile buğdayı deredeki değirmende sırtında öğütür, gelirsin.” demiş.

Goca, çaresiz sırtlamış bir çuval buğdayı ve dereye kadar inmiş. “ Kepirli göbette biraz dinleneyim diye durmuş, çimmeye başlamış. Gara batağa gidince ayağına garip şeyler dolanmış, çok ağırmış, merak edip çekince boynunda testiyle tilkiyi görmüş.

Testiyi aldığı gibi eve koşmuş, garıya muştulamış ve testiyi teslim etmiş. Garı da; “Al eşeği gayrı. Buğdayı onunla öğüt gel” demiş.

(İlk Rivayet: Kemal Süzme ondan nakleden: Mehmet Kızılca)

Mükremin KIZILCA