Tarihte
il olmuş olan yerleşim yerlerinin şimdi de il yapılması gerekir.
Ermenek ve Silifke arasında 19. Yüz yılda il olma yarışmaları
olmuştu, sonuçta ikisi de yaklaşık kırkar sene il merkezi oldular.
O tarihlerde adlarının başında “İç il livası” yazıyordu. Sonra
İçel adında bir il kurulunca bugüne kadar birer ilçe olarak kaldılar.
Türkiye Cumhuriyetleri hükümetlerinin, bir yeri il yaparken tarihi
seyrini de dikkate aldıkları bir gerçektir. Mesela Karaman’ın il olması gibi ki
Ereğli ve Akşehir ondan olmasına rağmen Karaman il oldu.
Bu minval üzere Ermenek ve Silifke coğrafi konumları ve bağlı
oldukları illere olan mesafeleri bakımından coğrafyalarında vilayet olmaya son
derece müsaittirler.
Ermenek’in il olmasının gerektiğini savunan Mustafa Ertaş hocamız
şu hikâyeyi anlatmıştı: Atatürk Alanya’da etrafını il olmak istiyoruz, diye
dolduran halka hitaben, bir harita istedikten sonra getirilen haritada
Ermenek’i göstererek “bu coğrafyada il olacaksa burası olmalıdır”, diyor.
Ermenek’in il olması her daim dillerden düşmez. Bu hususta yapılan
bir imza çalışmasını Sayın Prof. Dr. Tahsin Kesici hocam, “Kurtuluş Savaşında
Ermenek” adlı kitaba yazdığı takrizde Haziran 2021’de şöyle anlatıyor:
“Karaman il merkezi yapılıp Ermenek oraya bağlanmadan, coğrafi
gerekçelerle ayrı il merkezi olmak için 20 000 (yirmi bin) den fazla imza
topladılar. Bu imzaları Prof. Dr. İbrahim Ceylan ile birlikte İçişleri
Bakanlığı Müsteşarlığına teslim ettik. Bu imzaların bir nüshası Prof. Dr.
İbrahim Ceylan’dadır. Şunu da belirtmek isterim:
Ermenek il olma hakkına sahiptir. Bunun gerçekleştirmek
hareketinin sürdürülmesini gelecek nesillere emanet ediyorum!”
Ermenek’in tek basılı gazetesi olan Yeşil Ermenek gazetesinin
logosunun üzerinde kurulduğu ilk günden beri elli senedir şu ibare yazlıdır:
Ermenek, Sarıveliler, Başyayla, Göktepe, Güneyyurt, Kazancı
“Taşeli İli İçin Elele”
Buna göre Ermeneklilerin il adı olarak Ermenek kelimesi üzerinde
bir dayatmaları söz konusu değildir ve daha kapsayıcı bir üst isim olan Taşeli
üzerinde durulmaktadır.
Burada şu noktaları da görüyoruz ki:
Alanya il olursa Sarıveliler oraya bağlanma eğilimindedir. Anamur
il olursa Ermenek Karşıyaka yani Göksu’nun güneyindeki Kazancı beldesi merkezli
bütün yerleşimler oraya bağlanma eğilimindedir ki bu takdirde Ermenek sadece üç
beş köyle kalacaktır. Ermenek il olursa Karaman iki kasabayla kalacaktır, hatta
bu arada Ereğli il olursa Ayrancı da gidecek ve Karaman tek başına kasabayla
kalacaktır. Yani nereden baksanız sıkıntılı durumlar ortaya çıkacaktır.
2023 seçimleri cumhuriyet tarihinin en iddialı ve çekişmeli bir
seçimi olacaktır.
Bu nedenle il sayısının yüze çıkarılacağı kuvvetle muhtemeldir. Bu
arada büyük kasabalar büyükşehirlerde zaten mahalleye dönüşmüştür. Kalan illerdeki
büyük beldelerin bir kısmının da ilçe olması stratejik açıdan kaçınılmazdır.
Bizim çocukluğumuz 67 vilayet diye diye geçti. 1980’li yıllarda bu
sayı 81 vilayet olarak tescillendi. Şimdi de 100 vilayetten söz edilmeye
başlandı.
1989 yılında vilayet olan Karamanın il olmasını mecliste hiçbir
Konya milletvekili desteklemedi. Şimdi Ermenek il olsa bunu da hiçbir
Karamanlının destekleyeceği düşünülemez. Bu gayet doğaldır.
Zaten devletimiz, hükümetimiz ve Karaman vilayeti de Ermenek
bölgesini ilimize doğrudan bağlayacak Bucakkışla Yellibel yolu için hiç ara
vermeden çalışmaktadırlar.
Ama her halükarda her şeyden önce Ermenek’in il olması gerektiğine
kendimizi inandırmalıyız. Sonra da bu hususta en azından Ermenekliler (Başyayla
ve Sarıveliler de dahil) tek ağız ve tek yürek olmalıdır. Yani Ermeneklilerin
attıkları taş aynı kuyuya düşmelidir ki dikkat çekebilsin.
Ermeneklilerin attıkları taşların aynı kuyuya düşmesi lazımdır.
Bazılarımızın gülüp geçtiği, bazılarımızın engeller ileri sürdüğü böyle bir
hayale yabancı ne yapar Allah aşkına?
Taşeli tarihte apayrı bir yere sahip bir bölgedir. Antik tarihte
de son bin yılda da aynı öneme ve mahrumiyete haizdir. Önem ve mahrumiyet aynı
saftadır burada.
Bir hayalin getireceği nimet ve külfetleri önceden kestirmek zordur.
2009’da Ermenek barajı etüdü aşamasında Ermenekliler olarak asla bir birlik
sağlayamadık, bunu hiç unutmuyorum. 2000’li yıllarda facebook yerine forumlarda
yıllarca tartıştık, iki kişinin sözü bir araya gitmedi. Ağır basan görüş
Görmeli köprüsünün mahvolacağı yolundaydı. Şimdi köprü gitti baraj kaldı, hep
beraber bu barajın ekonomiye katkısından turizmi ateşleyeceğinden bahsediyoruz.
Sosyal medyada il olmaya aday ilçeler şöyle sıralanıyor:
İlçe adı Bağlı olduğu il İlçe nüfusu
Kozan Adana 130 000
Kâhta Adıyaman 120 000
Polatlı Ankara 122 000
Bandırma Balıkesir 150 000
Edremit Balıkesir 120 000
Ergani Diyarbakır 130 000
Yüksekova Hakkâri 112 000
Elbistan Kahramanmaraş 140 000
Lüleburgaz Kırklareli 145 000
Ereğli Konya 145 000
Midyat Mardin 110 000
Ünye Ordu 125 000
Cizre Şırnak 135 000
Fethiye Muğla 150 000
Nazilli Aydın 155 000
Akhisar Manisa 170 000
Erciş Van 170 000
Ereğli Zonguldak 175 000
Manavgat Antalya 225 000
İskenderun Hatay 250 000
Siverek Şanlıurfa 250000
Çorlu Tekirdağ 250 000
İnegöl Bursa 250 000
Alanya Antalya 300 000
Tarsus Mersin 330 000
Bu 25 ilçe arasında yüz binden aşağıda nüfusu olan yoktur. Bu
listede bize en yakın olan da eski bir Karamanoğlu başkenti olan Alanya’dır.
Alanya il olursa Ermenek yöresinden oraya kayan olur mu? Bunu zaman gösterir.
Bu durum büyük oranda Karaman ilinin tutumuna bağlıdır. Ancak Güneyyurt
Alanya’ya
asla gitmez çünkü Güneyyurt Ermenek’le tam manasıyla entegre olmuş
durumdadır. Ermenek belediye başkanlarının bir dönem Ermenek merkezden bir
dönem Güneyyurt’tan olması bunu göstergesidir. Zaten aradaki mesafe de beş
kilometreye düşmüştür.
Anamur ve Silifke listede yok, oysa Anamur mesafe bakımından
Alanya’dan daha müsaittir. Silifke ise eski bir il merkezi olarak şanslı
olabilirdi. Ermenek de eski bir il merkezidir, ancak bu “kayalar ülkesi”
coğrafi nedenlerle bir gelişme sağlayamamaktadır. Nüfusu elli senedir on binin
biraz üzerinden yukarı çıkamamaktadır.
Burada Ermenek il olmalı mı olmamalı mı sorusuna olumlu ve olumsuz
onlarca madde sıralayabiliriz. Ancak burada sadece, bazılarının bir fantezi
olarak düşündüğü, il olma sevdasından bahsettiğimizden onlara değinmemiz uygun
olmaz.
Tarihte Ermenek’in batısında Nevahi kazası vardı, Osmanlıların son
dönemlerinde adı “Ermenek Nevahisi kazası” olarak değiştirildi. Bu kazanın
merkezi uzun süre şimdi Başyayla’ya bağlı Üzümlü / Davdas idi. Demek ki
stratejik açıdan bu arada bir ilçe merkezi / kaza gerekiyormuş ki Karamanın il
olmasıyla beraber Başyayla ve Sarıveliler ilçeleri ihdas edildi.
Peki, buna rağmen Ermenek il olabilir mi? Evet, olabilir.
Çünkü Ermenek stratejik açıdan Yüksekova hariç diğer bütün aday
ilçelerden öndedir. Ermenek Taşlık Kilikya’nın, Taş ilinin tam ortasında bütün
illere uzaklık bakımından diğer tüm adaylardan öndedir.
Ermenek orta Torosların derin Nava vadisinde kurulmuş 5000 yıllık
bir kent olarak illere ulaşımı çok pahalı ve zaman alıcı durumdadır.
Ermenek, Karamandan önce Karamanoğulları devletinin 1255 / 1263
yılları arası başkent olmuş bir kenttir. Bu başkentlik Memluk tarihçilerine
göre esasen 1335 yılına kadar sürmüştür.
Ermenek’in il olması için her Ermeneklinin şahsi sosyal medya
sayfasında ve guruplarda bu isteklerini dile getirmesi tabi ki çok önemlidir.
Ama asıl önemli olan şunlardır ki eğer ciddi olarak Ermenek’in il olması
isteniyorsa yarından erkeni yoktur hemen harekete geçmelidir.
1- Ermenek, Sarıveliler ve Başyayla kaymakamları ve belde – ilçe
belediye başkanları hemen konuyu görüşmelidirler. Bu görüşmede Ermenek’in il,
Başyayla ve Sarıveliler’in yanında Güneyyurt, Kazancı ve
Göktepe’nin de ilçe olarak kabulü ve yasalaştırılması amaçlanmalıdır.
2- Adı geçen belde ve ilçelerin mülki ve idari amirlerinden oluşan
bir konsey kurulmalı ve belde ve ilçelerin kent konseyleri başkanları da bu
konseye katılmalıdır.
3- Ermenek İl Konseyi adı verilecek bu konseye ERÇEV, ERDOK,
KONER, ANER, İZER ve benzeri bütün Ermenek dernekleri de birer temsilci vermelidir.
4- Ermenek İl Konseyi, köy / mahalle muhtarları, Taşelili
yazarlar, akademisyenler, yerel iş insanları ve yöre ileri gelenleriyle
toplantılar yaparak durum değerlendirmesinde bulunmalıdır.
5- Ermenek İl Konseyi, Taşeli (dar manada Başyayla, Ermenek ve
Sarıveliler) asıllı olup gurbette büyük bir nüfus ve nüfuz oluşturan
bürokratları, akademisyenleri, yazarları, politikacıları ve iş insanlarını da
harekete geçirerek ivme kazandırmalıdır. Zira bilinmektedir ki yerinde ikamet
eden nüfusun en az on katı dışarıda, gurbette ikamet etmektedir.
6- Ermenek İl Konseyi, önce Ermenek’imizin medar-ı iftiharı Sayın
Lütfi Elvan beyi ziyaretle başlamalıdır. Ardından iktidar ve muhalefetin
Karaman vekilleri hatta siyasi parti başkanlarıyla tek tek görüşülmelidir.
Muükremin KIZILCA
Hiç yorum yok:
Yorum Kuralları
Yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret, küfür, aşağılayıcı, küçük düşürücü, pornografik,
ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici,
yorumların her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluğu yorumcuya aittir.
İsimsiz yazılan yorumlar bir saat içinde sistem tarafından otomatik olarak silinir.