ŞAİRLİ KÖYÜN ULUSAL ŞAİRİ AHMET TUFAN ŞENTÜRK

              “Türk’e vatan için soru sorulmaz,

Dosta can verilir vatan verilmez.”

Diyen Ahmet Tufan ŞENTÜRK dün Ermenek, Konya’nın bir ilçesi iken, Lamos’ta Ermenek İlçesine bağlı bir köy idi. Bugün (1990 ) yılında ilçe olan Karaman ’İli Sarıveliler İlçesine bağlı Esentepe (Lamos) köyünde (1924) yılında doğmuştur, diye Yazılmışsa da kimliği yıllar sonra alınmıştır. Gerçek doğumu 1915 yılıdır. Yazı ve şiirlerinde adı geçen yaşıtları Abit Ersoy (D.1915), Ali Aytekin (D.1915) Mustafa Canan (D.1915) “Ahmet Tufan ŞENTÜRK bizimle aynı tarihte (1915) doğumlu olarak yaşıtız.” demişlerdir. Tufan’a Bey’e Ankara’da Seyran  bağlarında ki evinde sorduğumda  evet akranlarımın anlattıkları (1915) doğum tarihi doğrudur. Onlarla oğlak, kuzu güttüm” demiştir.

Şentürk’ün Anasının adı Fatma olup, Battal oğlu Gök Ali’nin yedi çocuğundan beşincisidir. Küçük yaşta anasını ardından da babasını kaybetmiştir. Yetim kalan bu çocuk, çobanlık, gizirlik, ırgatlık, çiftçilik, çıraklık yapmıştır. “Yaşam Öyküm şiirlerimde kimlik belgeseli gibi kayıtlıdır.” Der.

Bir harman yerinde açılmış gözüm

Düven sürüyormuş babam

Ne doktor varmış ne ebe

Toplanmışlar komşu kadınlar

Kesmişler göbeğimi

Uzatıvermişler toprak üstüne

Gelişim kimseyi sevindirmemiş

Düşündürmüş öylesine.

      

        O yıllarda ağabeyi Mustafa Şentürk’ün çağrısı üzerine (1935) yılında Ankara’ya gelir. Solfasol köyünde 1.2.3. sınıfları bir yılda bitirir. Ağabeyi ve yengesi Huriye Şentürk’ün büyük desteklerinden dolayı manevi anası olduğunu söyler.4, 5. sınıfları Fariske yatılı okulunda öğretmeni Hüsnü YAYLALI da  okur.  ortayı, Bilecik’te liseyi Haydarpaşa’da yatılı olarak okur. Bir süre Ankara Hukuk Fakültesine devam eder. Askerliğini yedek subay olarak yapan ŞENTÜRK Ankara Özel İdare’de memurluğa başlar. 1959 yılında Fahriye GÖKCAN ile evlenir.1976’da eşini kaybeder. Sıkıntılarla geçen yaşamı üzerinde derin izler bırakır. Eşinin ölümüyle kanadı kırılmış kafeste bir keklik gibi bütün çığlıklarını yazdığı ağıtlarına, şiirlerine döker.

Ankara Özel İdare’de Emlak Şefi, Emlak ve İstimlak Müdürü iken (1975) yılında kendi isteğiyle emekli olur. Anılarında olaylara gerçekçi bir gözle baktığını, iyilik, birlik, vatan, millet sevgisinden başka bir amaç gütmediğini anlatır. Yokluk, açlık ve sıkıntılı günlerini açık yüreklilikle şiirlerinde işlemesi, mertliğinin, temiz yürekliliğinin açık bir kanıtıdır. Halkın acı tatlı bütün çığlıklarını dile getirdiği gibi, haksızlıklara da boyun eğmediğini şiirlerine nakşeder. Türkü, şiir söylemeye okula gitmeden önce Karac’Oğlan ın Büyük Yunus’un etkisiyle başlayan Tufan ilk yazılı şiirini (1938) de Atatürk’ün ölümü üzerine yayınlamıştır. Daha sonra İstanbul, Ankara’da yayınlanan sanat dergileri, gazetelerde şiir, öykü, tanıtma, röportaj türlerinde yazıları yayınlanmıştır. Şiirlerinin bazıları (Yanmak istiyorum yandığım kadar - Derdimi bir Allah bilir bir de ben) bestelenmiştir.

Yayınlanmış eserleri: Sarhoş Dünya, Mustafa Kemal, Allah Versin, Çakır Dikeni, İnsanlık Şarkısı, Sevgiyle, Gazi Mustafa Kemal, Şölen, Selam Size Tüm İnsanlar, Hepsinden Güzel Şiirler, Armağan 1, Armağan 2, Armağan 3, Armağan 4

        Orta Asya’dan gelen Türk boylarının, Anadolu’nun, özellikle de Taşeli’nin dil ve kültürünün temel harcı olan halk bilimini, (Folklör)  görmezlikten gelmemiştir.

Ben Toroslardan gelmiş bir halk çocuğu

Hileli, hesaplı düzenli değil

Dağlardan, derelerden güç getirdim

Yaşama gücü getirdim, direnme gücü

                                                         Çıplak ayaklarımla bastım toprağa

                                                         Ekin biçilmiş tarlalarda başak topladım.

Tufan’ı hiçbir güç Toroslar’dan, köklerinden koparamamıştır. O şiir ve yazılarıyla ulusal bütünlüğünü kimliğimizi,  milli duyarlılık imgelerimizi canlı tutar ve aydınlatır. Dünya’da barış ister savaşa karşıdır.

Size sesleniyorum tüm insanlar:

Ne olursa olsun dininiz milliyetiniz

Bırakın kavgayı, kini garezi

Atın silahları ellerinizden

Nedir bu çabamız öldürmek için,

Ne istiyorsunuz bir birinizden

Suda balıklar tedirgin

Gökte yıldızların rahatı kaçtı

Bir gün yıkılacak ihtiyar dünya, elinizden

Ahmet Tufan ŞENTÜRK “Ermenek türküsü”n de de şöyle seslenir.

Bir İrem bağıdır belli adından

Elması armudu yenmez tadından

Pekmez Kaynat Ermenek’in dudundan

Ayva hevenk,  hevenk, nar hevenk hevenk

Ermenek Ermenek güzel Ermenek.

Bahar gelir gül gülistan görünür

Yaz gelince ekinleri derilir

Güz gelince nar dalında yarılır

Ermenek gözüme dol ışık ışık

Sen beni unuttun ben sana aşık.

Bahar gelir erir yaylanın karı

Çağlar Torosların billur suları

Derde şifa verir çam kokuları

Koymayın gurbette  götürün beni

Bir pınar başına yatırın beni.      

Yeşil çamlıklara güneş doğarken

Sürüler meleşir dağa ağarken

Kime gönül verem söyle sen varken

Toros yaylasına kurulu k           öşküm

Ermenek Ermenek kalbimde aşkın

Billur derelerin var şırıl şırıl

Mavi gök zümrüt yer hep pırıl pırıl

Bir sevgi al da boyumca sarıl

Kavuştur hasrete kavuştu beni

Ermenek Göksu’ya karıştır beni.

Yaylası var yamacı var bağı var

Başı duman duman yüce dağı var

Ağası var paşası var beyi var

Bu hasretlik için için yer           beni

Ermenek Ermenek gel de gör beni,

Vur âşık ! kırılsın sazın telleri

Durmasın şakısın tatlı dilleri

Hele güzelleri ah güzelleri

Billur dereleri akan Ermenek

Gülü burcu burcu tüten Ermenek.

Gökte yıldız yerde çiçek misali

Yeşil işlemeli Zümrüt bir halı

Işık nur kaynağı nazlı HilÂL’İ

Ermenek dağlara yaslanır durur

Silfke   Mersin’e seslenir durur,

Ermenek gecense gündüzden ışık

Şu dertli gönlümü sar beşik beşik

Destan türkü yazar LAMOS’lu âşık

Koymayın gurbette alın götürün

Tarla tarla sürün ekin bitirin

                                               Ahmet Tufan Şentür – Çakırdikeni kitabı s.7, 8

Bu dörtlükler Almanya’nın Nürnberk Şehrinde Mustsfa Ertaş tarafında yazılarak Ahmet Tufan Şentürk’e (1988) yılında Ankara ‘da Seyran bağlarında bulunan adresine gönderilmiştir.

                       

                 GÜZELLER   SÖYLEŞTİ,  SÖYLEŞTİ  GİTTİ:

Çift sürer, öküzle düğe yayılır,

Ana kazma kazar bebek bağırır,

Ta… uzaktan koyun kuzu beğirir,

Kara saban hala kalkmadı gitti.

                                        Sürüyü sağarlar Elif’le Binnaz,

                                        Güz gelmeden başlar Barçın’da ayaz,

                                               Yayarlar yayığı bin türlü avaz,

                                               Yağ ile kaymağın yemedim gitti.

Sarıveliler ilçen, Lamos’tur yurdun,

Andıkça sılayı artıyor derdim,

KARAC’ OĞLAN  söyler gelin kız gördüm,

Güzeller söyleşti, söyleşti gitti.

                                               Dil bayramı dedi YUNUS okudu,

                                               Mikrofonda coştu coştu şakıdı,

                                               Anam bana bi.. killiklik dokudu,

                                               Çurfalık, kecefe yok oldu gitti.

Bakan gördüm BARÇIN dedim bilmedi,

Bizim İl’e tavan çatı gelmedi,

Gurbete yollandı erkek kalmadı,

Gelin kız ağlaştı ağlaştı gitti.

                                               Beş mille ellikler yün çorap ördü,

                                               Helke şıngırdadı sitili verdi,

                                               Süt sağmaya gelir şu belen ardı,

                                                Dolak, çarığından fırladı gitti.

BAŞDERE’ye asfalt polis gelmedi,

Karakış bastırdı derman kalmadı,

Bir fakülte yok’ki  bilgi almadı,

Cehalet çoğaldı çoğaldı gitti,

                                               Devletten bekledi umut kapısı,

                                               Bitsin artık dertlerinin hepisi,

                                               Asker ruhlu gençlerinin yapısı,

                                               Vatan, vatan deyip söyleşti gitti.

ERTAŞ’ ın anası babası vardı,

Kardeşleri iyi hatır sorardı,

Hastalandı gül yüzleri sarardı,

Öldüler her biri sır oldu gitti.

        1988-Almanya-Nürnberg–Buhümbüll-köyü-Mustafa-ERTAŞ                                  

Yukarıdaki bu dörtlüklere ünlü şair Ahmet Tufan ŞENTÜRK şiirle şu cevabı yazarak ALMANYA’ nın Nurnberg şehri “Buhümbüll” adresime gönderilmiştir.

DEĞERLİ ŞAİR  Mustafa ERTAŞ’ a

Ne Sarıveliler ne Lamos köyü

Kan çeker insanı değişmez huyu

Tükenmedi KARAC’OĞLAN’ın soyu

Ertaş sen kendini boş mu sanırsın?

Çarıktan dolaktan söz ediyorsun

Daha neleri var az ediyorsun

Biraz sitem biraz naz ediyorsun

Ankara’da gönlüm hoş mu sanırsın.

Yazılmış alnıma bir kara yazı

Beni kodu gitti yabanın kızı

Burnumda tütüyor köyümün tozu

Her uçup gideni  kuş’ mu sanırsın

Tarhana çorbası şalgam ve pancar

Döğmeden ahlattan ekmeğimiz var

Arasına biraz ham çökelek sar

Gördüklerini sen düş mü sanırsın.

Öküzü eşeği anayı kızı

Dile getirmişsin kışı ayazı

Çalma dostum çalma bu içli sazı

Tufan’ın yüreğin taş mı sanırsın...?      

                          Ahmet Tufan Şentürk –yıl: 1988

                                                       

             ŞENTÜRK’ün dizelerinde Karac’Oğlan gibi kolay zannedilen bir söyleyiş bir seziş vardır. Yaşantısını olduğu gibi şiirlerine yansıtır. Almadan vermenin erdemini bilir.”Hak etmediğim hiçbir şeyi almadım”der.Bizim armağanımız “Can ağacından koparılmış aşk ateşiyle pişirilmiş gönül tabaklarıyla sunulan şeydir.”Tufan sözcüklere ruh veren Taşeli’nin sanat, kültür ve şiir elçisidir. Şiiri:”Alaimi Sema (gök kuşağı) na benzetir. ”Bize göre şiir (yakım) duyunun, düşüncenin, sezginin yoğunluğun sebebi ile sözün özüdür.” der. Bir başka dizesinde de şöyle seslenir.

Nasıl olsa yolun sonu göründü

Aceleye telaş etmeye gerek yok

Alın veyim varsa sizlerin olsun

Dünya malında gözüm yok.(6)

Tufan’ın içine doğmuş olmalı ki bakın ne söyler.

Bahar gelir erir yaylanın karı

Çağlar Toroslar’ın billur suları

Derde şifa verir çam kokuları

Koymayın gurbette götürün beni

Bir pınar başına yatırın beni.

Ne usta belli ne çırak, işte burası son durak

İbret için çevrene bak, ğüzelleri çirkinleri.

Almanya’nın Nurnberg şehrinden Büyük Şair ağabeyimiz Ahmet Tufan Şentürk’e 21.09.1989 yılında Ankara’ya gönderdiğim dizeler;

Konuştukça depreşiyor derdimiz,

Barçın yaylasıdır bizim yurdumuz,

Kekliği palazı kuşla kurdumuz,

Uçar gider dağdan dağa yel gibi.

Bahçeye ekerler fesleğen gülü,

Her yer çiğdem lâle reyhan sümbülü,

Yüzü nar çiçeği, pek şirin dili,

Kızları var boyu uzar dal gibi.

Suyundan içenin dertleri biter

Erenler dağına bir çıksam yeter,

Sonbahar gelince göç katar katar,

Toroslardan iner gider sel gibi.

Şair ERTAŞ Sarıveli boyundan,

TUFAN, AKDAĞ, KARACOĞLAN soyundan,

Vazgeçer mi Toroslular huyundan,

Şeker  gibi,  kaymak gibi,  bal gibi.

                                                        Mustafa ERTAŞ

                                                                                                  

     Değerli büyüğümüz Ahmet Tufan Şentürk 21.12.1991 de gönderdiği şiirinde Mustafa Ertaş’a  şöyle seslenir:

TOROSLAR’ın, KARACOĞLAN’nı, Fırtına ERTAŞ:

Kartal mısın yoksa göçmen kuş musun

Arasam bulamam sorsam bulamam

Kışın Koya’dasın yazın sahilde

Soyun konar- göçer miydi bilemem.

“Ben de sana 1992 yılı sağlık, mutluluk, iyilik, ve güzellik getirsin der, saygılar sunarım. “                                   Ahmet Tufan ŞENTÜRK

Mustafa  Ertaş, Tufan  Ağabeyimizin bu dörtlüğüne şu dizelerle  seslenir:

ARARSAN  BULURSUN, SORSAN BULURSUN.

Kartal isem  yoksa göçmen kuş isem

Ararsan bulursun  sorsan bulursun

Bizlere örneksin Âlem  içinde…..

Sizi ne çok sevdiğimi bilirsin.

Sarıveliler  der de yola  çıkarsan

Bal kaymak yedik ya orda bulursun

İlçe merkezinde bizim evimiz

AKDAĞ ile geldiğin yer, bilirsin.

                                   (Mehmet,Zeki,Akdağ, Fariske’li şair)

Bizi sevdin bize doğru gelirsen

Konya’ya gelince sorsan bulursun

Yeşil Meram’da dır bizim evimiz

Nalçacı’ya geldiğinde bilirsin,

Ertaş der durağım bazan Alanya

Ararsan bulursun küçüldü dünya

Selçuklu Devleti Karaman var ya….

Soy  kütüğüm  benden iyi bilirsin

                                                    Mustafa Ertaş 03.01. 1992-Konya

Ahmet Tufan ŞENTÜRK 9 Mayıs 2005 saat 14.30’da Ankara’da Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Kocatepe Camisinde kılınan cenaze namazından sonra seven dostlarıyla beraber cenaze Karaman İli Sarıveliler İlçesine bağlı Esentepe köyüne doğru yola çıkarılmış, Sarıveliler İlçesi Kaymakamı Belediye başkanı ve Daire Müdürleri, İlçe halkı, Lamos köylüleri cenaze kortejini Taşkent yakınında “Feslikan yaylası” yolunda karşılamışlardır. Büyük bir konvoyla gelen cenaze  Esentepe köyü Muhtarı Ahmet CEYLAN cenaze kortejinin başında Ankara’dan gelen Gazeteci. Araştırmacı yazar Mustafa Ertaş’a “çok değerli büyüğümüz Ahmet Tufan ŞENTÜRK’ün cenaze namazı köyümüz camisinde de kılınsın” dileği üzerine Esantepe köyü camisinde de ikinci kere cenaze namazı kılındıktan sonra çok büyük cemaat ve Esentepe köylülerinin de candan ilgileri ile, bir pınarın başındaki mezarlığa dualarla defnedilmiştir. Okunan Kur’an dan sonra cenazenin başında Prof Dr. İsa KAYACAN  şairimizi dile getiren önemli bir konuşma yapmıştır. Yeri cennet toprağı bol olsun.

                                                                                                                                                  1.04.2012/KONYA

Kaynak:Şölen, Ahmet Tufan ŞENTÜRK                          

1-Sayfa 2                                                                         

2-Sayfa 3                                                                         

3-Sayfa 4                                                                                                           

4-Sayfa 53                                                                                                   

7-Sayfa 53

6-Sayfa 148

Kaynak:Hepsinden güzel şiirler

5-Sayfa 15-16 sayfa 18

                                   “BİR KIZ BANA EMMİ DEDİ, NEYLEYİM”

Ulusal şair AHMET TUFAN ŞENTÜRK SARIVELİLER ilçesine bağlı ESENTEPE köyü doğumludur. Ankara’nın, Seyran bağları’nda oturan şair, Ankara özel idare emlak ve istimlak müdürlüğünden kendi isteğiyle emekli olmuştur. On dan fazla nesir ve şiir kitabı vardır. 1989 yılı yayınladığı kitabından .kendi evinde bana şöyle anlatır;

«Sarıveliler in 250 metre kadar yukarısında Turan şah dağI’nın eteklerinde büyük bir taşın altından çok soğuk, adeta hayat kaynağı, taş ve çakılların arasından gümbürdeyip çıkan AKPINAR vardır. İlkbahar gelince, kızlar bu pınarın başında toplanır. Yalın ayakları ile pınara dalarlar. Lokman Hekim’in ölümsüzlük iksirini bu pınarın membaına ( kaynağına ) attığı için kızlar bu pınardan dualar ederek dilek dilerlerse, Allah’ın dileklerini yerine getireceğine inanırlar.

Karaca Oğlan bir gün Barçın Yaylası güzeli, sevgilisi, ELİF’ ini aylarca aradıktan sonra, yurduna yani TAŞELİ’ne döner. Sarıveliler’de anasının yanına gelir. Anası Karacaoğlana şöyle der “Oğlum, hoş geldin. Çartalak değirmenine iki kile (çuval) buğday verdim. Beygirimizi al, değirmendeki iki çuval unumuzu al yaylaya gel.” Der. Karacaoğlan değirmene gider, beygire iki çuval unu yükletir. Firenşe yaylasına gitmek için yola çıkar.  Su içmek için AKPINAR’ a gelir. Kendisi ile akran olan kızları tanır. Ayaklarını suya dalmış olarak görür. O zamanlarda berber olmadığından, Karaca Oğla saçı, sakalı, çok uzamış birbirine karışmış olduğundan kızlar yaşlı bir adam zanneder. Kızlar, akranları Karaca Oğlan ı tanıyamazlar.

Karaca Oğlan, kızlara; Kızlar, çekilin bir su içeyim! der. Kızlar Karaca Oğlanı tanıyamadıkları için, yaşlı gördüklerinden “Emmi, suyu biz veririz. ”Deyince, Karaca Oğlan kızlara şöyle seslenir;

Değirmeden geldim, beygirim yüklü, .

Şu kızı görenin del olur aklı,

On beş yaşında da kırk beş melikli

 Bir kız  bana “emmi “(1) dedi neyleyim.

                                               Birem birem toplayayım odunu

                                   Bilem dedim, bilemedim adını,

                                   Al fistan yanaklı, Türkmen kadını, ( 2 )

                                   Bir kız bana emmi dedi neyleyim.

Bizim ilde urum olur, uç olur, ( 3 )

Sızılaşır bozkurtları aç olur,

Bir yiğide emmi demek güç olur,

Bir kız bana emmi dedi neyle

 KARAÇ OĞLAN der ki, nolup nolayım,

                                               Akan sular ile ben de geleyim,

                                               Sakal seni cımbız ile yolayım, (4)

                                               Bir kız bana emmi; dedi neyleyim.

1-Karaman oğulları: Oğuzların, Avşar boyundandır. Avşarlar, amca demezler, “Emmi  “derler

2-        Al fistan : Al kumaştan (al basma ) yapıldığı için TAŞELİ’nde bu giysiye (AL FİSTAN) denir.

3-        “Urum olur, uç olur:” TAŞELİ’nin ucunda yani güneyinde, Anamur’da o tarihlerde Frenk’ler, Gazi paşa ve genellikle Alanya’da da Rumlar olduğunu açıklar.

4-        Cımbız: Kıl gibi ince şeyleri yolmak, çekmek için kullanılan küçük maşa.

KAYNAKLAR:

_{İstanbul Başbakanlık Osmanlı Arşivi ile Abideleri Kitabeleri ile KARAMAN TARİHİ}

_{Ermenek ve Mut Abideleri sayfa: 715’den 722’ye kadar İbrahim Hakkı KONYALI}

                                                                                  DOĞRUDAN DOĞRUYA

                                                                                  MUSTAFA ERTAŞ

                                                                                  GAZETECİ ARAŞTIRMACI YAZAR

                                                                                  09.05.20/KONYA