ERMENEK VE YAKIN ÇEVRESİNDEKİ ANTİK YERLEŞİM BİRİMLERİ

 

Bu eserde, Orta Toroslar Bölgesi'nin eski çağların en mühim şehirlerinden birisi olan Ermenek (Germanikopolis) ve buna bağlı çevresinde gelişen bazı şehir devletleriyle bölgede bulunan küçük çapta antik yerleşim sahaları ve kalıntıları incelenmiştir.

Ermenek ve çevresindeki bu yerleşim yerleri ve kalıntılar hakkında bugüne kadar derli toplu bir araştırma ve inceleme yapılmamış, bir kitap olarak ortaya konmamış, yapılanlar ise kısıtlı bilgilerle makale tarzı yazıları oluşturmaktadır.

Bölgede Arkeolojik kazı ve çalışmalarda yeni yeni yapılmaktadır. Bunlardan şu ana kadar bildiğimiz Sbide Antik Kentiyle ( Yukarı Çağlar Köyü), philadelphia ( Gökçeseki ), son zamanlarda kazılara başlanan Eirenepolis ( Çatalbadem / Yukarı İrnebol) antik kentleridir.

1970 - 72 yılları arasında Ermenek, kasaba ve köylerinde kitap ( Bütün Yönleriyle Ermenek) hazırlığı için incelemelerde bulunan Halit Bardakçı Hoca, konuyla alakalı bahsi geçen bazı şehir devletleri hakkında bilgiler sunmaktadır. Bunlara ilaveten yeni yeni yayınlanan yöresel kitaplarda da kendi sınırları içinde bulunan antik şehir ve kalıntılar hakkında da ayrıntılı bilgilere ulaşmak mümkündür.

Geçmiş yüzyıllarda ve daha yakın dönemlerde bölgeyi ziyaret eden çoğunluğu yabancı arkeolog ve gezginler, bölgede bulunan antik yerleşim yerleri ve kalıntılar üzerinde araştırma ve incelemelerde bulunarak bir nevi bir doküman bir kaynak oluşturmuşlardır.

Konunun eksikliğini ve yetersizliğini göz önüne alarak bölge tarihinin aydınlatılması hususunda konunun uzmanı biri olarak ve bir arkeolog kimliğiyle çalışmayı ele alan Osman Doğanay Hoca, bu kitabıyla Ermenek ve çevresinin tarihine ışık tutmuş ve bir nebze olsun bu konu hakkında eksikliği gidermiş görülmektedir.

Yazar, kitabın yazılış amacını ve yöntemlerine değinerek bölge tarihe kısa bir giriş yaparak bölgenin tarihi gelişimi ve dokusu üzerinde etkisi olan coğrafi unsurlar üzerinde durmuş, bunları tek tek izah etmeye çalışmıştır.

Bölgede daha önce araştırma ve incelemelerde bulunan -yukarda bahsettiğimiz - bilginlerin kaynak ve verilerinden de yola çıkarak, karşılaştırmalar yaparak bölgede bulunan 27 antik yerleşim birimleri üzerinde yüzeysel olarak incelemelerde bulunmuş, şehirlerin kuruluşları ve isimleri üzerinde durmuş, açığa kavuşturulamayan bazı yerleşim yerleri ve yazıtlar hakkında da mevcut kaynaklar karşılaştırılarak yeni bulgular ışığında aydınlatmaya çalışmış, görüş ve öneriler sunmuştur.

Osman Doğanay Hoca bu eseriyle, Ermenek ve çevresindeki yerleşim birimleri üzerindeki sis perdesini bir nebze olsun aralamış görülmektedir.

Bu kitap, konuyla alakalı bölgede araştırma ve incelemelerde bulunmak isteyenler için bir yol gösterici bir kaynak kitap teşkil etmektedir.

Mustafa PAK