ULUCANLARIN SON MAHKÛMU (14.BÖLÜM)

(Ziyaretçi Tanıklar)

Ulucanlar Cezaevinde İnfaz Edilen Mahkûmların Yaşam Öyküleri

10- Deniz Gezmiş (6 Mayıs 1972)

“Deniz Gezmiş 28 Şubat 1947 tarihinde Ankara'nın Ayaş ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Sivas'ta, liseyi de İstanbul Haydarpaşa Lisesinde okudu. 1966 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde eğitim gördü. Öğrencilik döneminde birçok eylemde yer aldı. Bu olaylarda da pek çok kez gözaltına alındı.

11 Ekim 1965'te Türkiye İşçi Partisi'nin Üsküdar ilçe başkanlığına üye oldu. 30 Ocak 1968 tarihinde Devrimci Hukukçular Örgütü'nü kurdu. Amerikan 6.Filosu’nu protesto eylemleri, İstanbul Üniversitesi’nin işgali, Samsun’dan Ankara’ya Mustafa Kemal Yürüyüşü gibi pek çok eylem gerçekleştirdi.

1969 yılında Filistin'e giderek gerilla eğitimi aldı. Daha sonra Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) örgütünü kurdu. Deniz Gezmiş, 11 Ocak 1971'de Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu adına Ankara İş Bankası, Emek Şubesi'nin soygununda yer aldı. Bu sırada Deniz Gezmiş hakkında tutuklama kararı çıkarılmıştı ve polisten kaçmaktaydı.

1971 yılında gerçekleşen 12 Mart darbesinin hemen ardından Yusuf Aslan ile birlikte Sivas'a giderken motosikletlerinin bozulmasıyla gelen ihbarla 16 Kasım 1971'de tutuklandı. Gemenek'te yakalandıktan sonra Kayseri'ye getirildi. Ardından Ankara'ya o dönem içişleri bakanı olan Haldun Menteşeoğlu'na götürüldü.

16 Temmuz 1971'de Sıkıyönetim Mahkemesi, Altındağ Veteriner Okulu binasında Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığındaki, Baki Tuğ savcılığında toplandı.

16 Temmuz 1971’de başlayan THKO-1 Davası’nda TCK’nin 146. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle, 9 Ekim 1971’de 146/1 maddesi uyarınca idam cezasına çarptırıldı. Arkadaşları Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte 6 Mayıs 1972 tarihinde Ankara Merkez Kapalı Cezaevinde (Ulucanlar) idam edildi.”[1]

11- Yusuf Aslan (6 Mayıs 1972)

“Yusuf Aslan, Yozgat, Aydıncık, Kuşsaray köyünde 1947 yılında doğmuştur.

Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu kurucularından olan ve 1972 yılında idam edilen Çerkes[1] asıllı Türk sosyalist devrimci. Deniz Gezmiş ve Hüseyin İnan'la birlikte idam edilmiştir.

1966'da ODTÜ'ye girdi. ODTÜ Sosyalist Fikir Kulübü'nün üyesi oldu, Dev-Genç içinde çalışmaya başladı. Bu dönemden itibaren önce hazırlık okulunda, sonra da mühendislik fakültesinde patlak veren boykotların ve hemen ardından ODTÜ işgalinin önde gelen örgütçülerinden oldu. 1969 yılında arkadaşlarıyla birlikte Filistin'e gitti. Burada helikopter ve uçak pilotluğunu öğrendi.[1]

Yusuf Aslan 16 Mart 1971 Salı günü[2], Deniz Gezmiş'le birlikte Nurhak'a dağdaki gerilla grubuna katılmaya giderken, Sivas Şarkışla'da yaralı olarak yakalandı. Sıkıyönetim Mahkemeleri'nde yargılandı.

6 Mayıs 1972'de Deniz Gezmiş ve Hüseyin İnan'la birlikte Ankara Merkez Kapalı Cezaevinde (Ulucanlar) asılarak idam edildi.[3] Mezarı, Ankara Karşıyaka Mezarlığı'nda bulunmaktadır.

Kaynakça

1- http://www.radikal.com.tr/radikal2/cerkesliginden-utanan-birisi-1043421/

2- http://www.aksam.com.tr/siyaset/deniz-gezmis-yusuf-aslan-huseyin-inanin-idam-edildigi-geceyi-anlatti/haber-203008

3- Çelenk, Halit. İdam Gecesi Anıları, Tekin Yayınevi, 2002, 14. Basım, s. 89.”[2]

12- Hüseyin İnan (6 Mayıs 1972)

“Hüseyin İnan, 1949 yılında Sivas, Gürün, Bozhüyük köyünde doğdu. İlk ve ortaokulu Sarız'da, liseyi Kayseri'de okudu. Hüseyin İnan[1],1966'da ODTÜ İdari Bilimler Bölümü'ne kayıt oldu. Sosyalist Fikir Kulübü (SFK) ve bu derneğin bağlı olduğu Dev-Genç'e üye oldu. Aynı dönemde, TİP'e de üye oldu. Gerek İstanbul ve Ankara, gerek İzmir ve diğer illerdeki anti-emperyalist eylemlere aktif rol aldı; ABD 6. Filo'suna yönelik eylemin düzenleyicilerinden oldu. Toprak işgalleri gibi kırsal yörelerdeki etkinliklerde yer aldı. 1966-1967 öğretim yılında, gerçeklesen ODTÜ Hazırlık boykotunun örgütlenmesine önderlik etti.

Ankara'da, özellikle ODTÜ öğrencisi olan ve önderliğini Sinan Cemgil ile birlikte Hüseyin İnan'ın yaptığı grup, Türk sosyalizm tarihinin ilk silahlı örgütü olan THKO'nun çekirdek kadrosunu oluşturdu. Aynı yıl İdari Bilimler Fakültesinden çıkartılan Hüseyin İnan, sonrasında Sinan Cemgil, Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan'la birlikte paylaşacağı, ODTÜ Birinci Yurt'ta 201-202 numaralı odada kalmaya devam etti. 14 Ekim 1969'da, THKO'nun bu nüvesini oluşturan grup ile birlikte Suriye üzerinden Ürdün'e, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ)'nün askeri kanadı olan El Fetih'in gerilla eğitim kamplarına gitti. Burada aldıkları eğitimin ardından bir süre İsrail'e karşı yapılan kimi eylem ve karakol baskınlarında görev aldı. Şubat 1970'te Türkiye'ye geri döndüğünde, Diyarbakır-Gaziantep yolunda bir otobüste yakalandı. Diyarbakır’da devam eden yargılama sonunda, Ekim 1970'te tahliye oldu. Hüseyin İnan serbest kalmasını takiben yeniden Ankara'ya döndüğünde başlarında Deniz Gezmiş’in yer aldığı İstanbul grubuyla bir araya gelerek THKO'yu kurma kararı alırlar. Deniz Gezmiş, Sinan Cemgil ve Cihan Alptekin'in de kuruluşunda yer aldığı THKO'nun öncü teorisyeni olur.29 Aralık 1970'te,4 Dev-Genç üyelerinden İlker Mansuroğlu'nun öldürülmesi üzerine, THKO'nun örgüt olarak ilk kez ismini kullandığı Kavaklıdere Polis Karakolu'nun kurşunlanması, 1 Ocak 1971'de Türkiye İş Bankası Emek Şubesi soygunu, Amerikan askeri tesislerinin basılarak önce bir, daha sonra dört Amerikalı askerin kaçırılması eylemlerinde bulunur.

23 Mart 1971'de Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesinde düştükleri pusuda THKO'lu bir diğer militan, Mehmet Nakiboğlu'yla beraber yakalanır. Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan'la Ankara 1. No’lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi tarafından 9 Ekim 1971'de idama mahkûm olur. İdamların önlenmesi için gerek Meclis'te, gerek kamuoyunda ve gerekse örgüt arkadaşları tarafından çeşitli girişimlerde bulunulmasına rağmen Yusuf Aslan ve Deniz Gezmiş'le birlikte 6 Mayıs 1972'de idam edildi.[2] Mezarı, Ankara/Karşıyaka Mezarlığında bulunmaktadır.

Kaynakça

1.https://kulseyyid.wordpress.com/sinemilliler-bir-kurt-alevi-asireti/

2.Çelenk, Halit. İdam Gecesi Anıları, Tekin Yayınevi, 2002, 14. Basım, s. 93.”[3]

06.03.2020

Durmuş Ali ÖZBEK

durmusaliozbek@hotmail.com

 <13.BÖLÜM

15.BÖLÜM>>

---

[1] https://www.haberturk.com/deniz-gezmis-kimdir-deniz-gezmis-neden-idam-edildi-deniz-gezmis-in-hayati-hts-2452681

[2]https://tr.wikipedia.org/wiki/Yusuf_Aslan#:~:text=Yusuf%20Aslan%2016%20Mart%201971,la%20birlikte%20as%C4%B1larak%20idam%20edildi.

[3]https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCseyin_%C4%B0nan#:~:text=H%C3%BCseyin%20%C4%B0nan%20(d.,y%C4%B1l%C4%B1nda%20idam%20edilen%20sosyalist%20devrimci.